Có được ký hợp đồng lao động với người lao động dưới 18 tuổi không?

Trước khi quyết định tuyển dụng một người chưa 18 tuổi, bạn cần biết luật Việt Nam quy định gì. Mục tiêu của luật là bảo vệ sức khỏe, an toàn và quyền lợi của người lao động trẻ, đồng thời tránh tình trạng lao động bất hợp pháp.

Nội dung chính

1. Khái quát luật lao động đối với người dưới 18 tuổi

Luật quy định rõ ràng:

Người dưới 15 tuổi không được làm việc dưới bất kỳ hình thức nào.
Người từ 15 – 18 tuổi được phép làm việc khi có đồng ý của cha mẹ hoặc người giám hộ và tuân thủ các giới hạn sau:

Ví dụ thực tế: 17 tuổi, được cha mẹ đồng ý, làm công việc tại cửa hàng bán lẻ, giờ làm việc không quá 8 giờ/ngày và 48 giờ/tuần.

Không được làm việc trong các công việc có tính nguy hiểm, gây hại cho sức khỏe (điều hoạ máy móc nặng, công việc có chất độc hại).
Không được làm việc trong môi trường đêm tối hoặc có tiếng ồn lớn nếu có thể tránh.
Không được làm việc trong công việc bán hàng, dịch vụ khách hàng nếu yêu cầu phải mặc trang phục không phù hợp hoặc công việc có tính chất khuyến mãi gây lôi cuốn.

2. Khi nào công ty có thể hợp đồng hợp pháp?

Để ký hợp đồng hợp lệ, công ty phải thực hiện các bước sau:

Đảm bảo độ tuổi thực tế của người lao động bằng giấy tờ tùy thân.
Nhận đồng ý của cha mẹ/nguoi giám hộ bằng văn bản.
Chọn nghề nghiệp phù hợp với tuổi và điều kiện sức khỏe.
Tuân thủ giới hạn giờ làm việc đã nêu.
Đảm bảo điều kiện làm việc an toàn (đeo thiết bị bảo hộ, có lối thoát hiểm).

Ví dụ thực tế: Công ty A tuyển 16 tuổi làm công nhân phụ trợ tại nhà máy. Cha mẹ đồng ý, công việc là dỡ hàng, không sử dụng máy móc nặng, giờ làm 8h/ngày, 40h/tuần.

3. Rủi ro và trách nhiệm của nhà tuyển dụng

Những sai phạm có thể dẫn đến:

Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng.
Yêu cầu ngừng làm việc của người lao động.
Trong trường hợp vi phạm nghiêm trọng, có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Do đó, nhà tuyển dụng cần:

Kiểm tra giấy tờ tùy thân.
Nhận văn bản đồng ý của cha mẹ.
Ghi chú công việc, giờ làm, mức lương trong hợp đồng.
Đảm bảo môi trường làm việc an toàn và phù hợp.
Đào tạo cơ bản về an toàn lao động trước khi bắt đầu.

4. Quy trình thực hiện hợp đồng hợp pháp

Bước	Hoạt động	Thời gian
1	Thu thập hồ sơ: CMND/CCCD, giấy tờ tùy thân, văn bản đồng ý cha mẹ.	1–2 ngày
2	Kiểm tra độ tuổi và tính hợp pháp của công việc.	1 ngày
3	Soạn thảo hợp đồng lao động, ghi rõ điều kiện làm việc.	1–2 ngày
4	Đăng ký hợp đồng tại cơ quan công tác xã hội hoặc công ty quản lý.	1–3 ngày
5	Đào tạo và hướng dẫn an toàn trước khi làm việc.	1 ngày

5. Thực tiễn: Một ví dụ thành công

Ví dụ: Công ty B, chuyên sản xuất đồ gỗ, đã tuyển 15 tuổi làm công nhân dệt. Cha mẹ đồng ý, công việc không sử dụng máy móc nặng, giờ làm 6h/ngày. Công ty cung cấp đầy đủ bảo hộ, thực hiện kiểm tra sức khỏe định kỳ. Hợp đồng được đăng ký hợp lệ và không gặp rắc rối pháp lý.

6. Điểm cần nhớ khi tuyển dụng người dưới 18 tuổi

Những điều bạn không nên bỏ qua:

Luôn có đồng ý văn bản của cha mẹ.
Đảm bảo giới hạn giờ làm việc và loại công việc an toàn.
Ghi chú rõ ràng trong hợp đồng về mức lương, chế độ bảo hiểm.
Tuân thủ đầy đủ các quy định của Luật Lao động 2019.

Như vậy, với những chuẩn mực và quy trình đúng, công ty hoàn toàn có thể hợp đồng lao động với người dưới 18 tuổi mà không vi phạm pháp luật. Việc chuẩn bị hồ sơ kỹ lưỡng và tuân thủ các quy định sẽ giúp bảo vệ quyền lợi của cả hai bên.