Cổ tức là gì? Định nghĩa và quy định pháp luật
Trong kinh doanh, cổ tức là phần lợi nhuận mà công ty trả cho cổ đông. Đó là cách công ty chia sẻ thành công với những người đã đầu tư vốn vào công ty.
Nội dung chính
1. Cổ tức là gì?
Cổ tức được tính trên lợi nhuận ròng của công ty sau khi trừ chi phí, thuế và các khoản nợ phải trả. Khi công ty có lợi nhuận, cổ đông có quyền nhận một phần tiền theo tỷ lệ cổ phần của họ.
- Phần cổ tức: Số tiền mà công ty quyết định chia.
- Tỷ lệ cổ tức: Tỷ lệ phần trăm của lợi nhuận ròng mà công ty quyết định trả.
- Thời gian trả: Thông thường, cổ tức được quyết định trong cuộc họp Đại hội cổ đông (DHKD) hoặc Hội đồng quản trị (HDQT).
Ví dụ thực tế: Công ty “Công ty A” đạt lợi nhuận 1 tỷ đồng trong năm 2023. Ban lãnh đạo quyết định trả 20% lợi nhuận dưới dạng cổ tức, tức là 200 triệu đồng sẽ được chia cho cổ đông.
2. Quy định pháp luật về trả cổ tức
Luật doanh nghiệp Việt Nam quy định rõ ràng các điều kiện và thủ tục để trả cổ tức. Dưới đây là những điểm quan trọng:
- Điều kiện tài chính: Công ty phải có lợi nhuận ròng đủ để chia cổ tức, không gây thiệt hại cho tài sản lưu động.
- Thủ tục quyết định: Cổ tức phải được quyết định bởi Đại hội cổ đông (đối với cổ đông thường) hoặc Hội đồng quản trị (đối với cổ đông ưu tiên).
- Thời hạn: Thông thường, cổ tức được trả trong vòng 60 ngày kể từ ngày quyết định.
- Quyền lợi của cổ đông: Cổ đông có quyền nhận cổ tức theo tỷ lệ cổ phần, trừ khi có quyết định khác trong DHKD.
3. Quy trình thực hiện trả cổ tức
Để trả cổ tức, công ty cần thực hiện các bước sau. Bảng dưới đây tóm tắt quy trình và thời gian ước tính.
| Bước | Hoạt động | Thời gian |
|---|---|---|
| 1 | Chuẩn bị hồ sơ tài chính (báo cáo kết quả kinh doanh, báo cáo tài chính) | 1-2 ngày |
| 2 | Đệ trình đề nghị cổ tức cho Hội đồng quản trị | 1 ngày |
| 3 | Quyết định tại Đại hội cổ đông hoặc Hội đồng quản trị | 1-3 ngày |
| 4 | Thông báo quyết định cổ tức cho cổ đông | 1 ngày |
| 5 | Chuyển tiền cổ tức vào tài khoản cổ đông | 3-5 ngày |
4. Lưu ý khi nhận cổ tức
Để tránh rắc rối, cổ đông nên lưu ý những điều sau:
- Kiểm tra tài khoản ngân hàng: Đảm bảo tài khoản ngân hàng đã được đăng ký nhận cổ tức.
- Đọc thông báo của công ty: Xác nhận số cổ tức, thời hạn và phương thức chuyển tiền.
- Đăng ký nhận cổ tức: Đối với cổ đông mới, cần đăng ký trước khi cuộc họp quyết định cổ tức.
- Giải quyết tranh chấp: Nếu có bất đồng về số tiền cổ tức, cổ đông có thể yêu cầu giải quyết tại Tòa án có thẩm quyền.
5. Cổ tức và thuế
Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) có thể áp dụng đối với cổ tức. Mức thuế thường là 10% (đối với cá nhân). Tuy nhiên, có những trường hợp giảm thuế nếu có thỏa thuận giảm thuế giữa Việt Nam và quốc gia nơi cổ đông cư trú.
Ví dụ thực tế: Cổ đông “B” nhận cổ tức 100 triệu đồng. Thuế TNCN 10% sẽ là 10 triệu đồng, số tiền còn lại là 90 triệu đồng.
Những câu hỏi thường gặp
- Có phải cổ tức luôn được trả mỗi năm? Không. Công ty chỉ trả cổ tức khi có lợi nhuận và quyết định của cổ đông.
- Cổ đông mới có thể nhận cổ tức ngay? Nếu cổ đông đăng ký và được ghi nhận trước cuộc họp quyết định, thì có thể nhận cổ tức.
- Cổ tức có thể trả bằng cổ phiếu thay vì tiền mặt? Có, gọi là cổ tức bằng cổ phần (stock dividend). Tuy nhiên, điều này cần được quy định rõ trong quyết định cổ đông.
Hiểu rõ về cổ tức và quy định pháp luật giúp bạn, nhà đầu tư, tránh những rủi ro không cần thiết và tận dụng tối đa lợi nhuận từ đầu tư cổ phần.
