Chủ tịch hội đồng quản trị kiêm tổng giám đốc có thể được không?
Trong thực tế, nhiều doanh nghiệp lớn và nhỏ đều có một người đứng đầu vừa là chủ tịch hội đồng quản trị vừa là tổng giám đốc. Bạn có thể tự hỏi: “Điều này có hợp pháp không? Có rủi ro gì?” Bài viết dưới đây sẽ trả lời những câu hỏi đó một cách dễ hiểu, từng bước và kèm ví dụ thực tế.
Nội dung chính
1. Hai chức danh này là gì?
Trước hết, hãy làm rõ hai vị trí này.
- Chủ tịch hội đồng quản trị (Chairman): Người đứng đầu hội đồng quản trị (hoặc hội đồng quản lý). Nhiệm vụ chính là điều hành cuộc họp, định hướng chiến lược và giám sát hoạt động của công ty.
- Tổng giám đốc (General Director): Người thực hiện điều hành hàng ngày, chịu trách nhiệm về mọi quyết định kinh doanh, tài chính và nhân sự.
Hai chức danh này có thể chia sẻ người, nhưng cũng có thể được phân công cho hai người khác nhau tùy theo quy định của công ty.
2. Luật pháp cho phép gì?
Ở Việt Nam, hai luật chính liên quan là:
- Luật Doanh nghiệp 1994 (đã được sửa đổi). Điều 32 cho phép hội đồng quản trị quyết định bổ nhiệm tổng giám đốc.
- Luật Cổ phiếu 2005 (đối với công ty cổ phần). Điều 39 cho phép hội đồng quản trị quyết định bổ nhiệm và giám sát tổng giám đốc.
Như vậy, pháp luật không cấm người đứng đầu hội đồng quản trị cũng là tổng giám đốc. Điều quan trọng là công ty phải ghi rõ trong điều lệ (điều 21 của điều lệ công ty) và thông qua quyết định của hội đồng quản trị.
3. Khi nào nên chọn “kiêm” hai chức danh?
Việc lựa chọn này phụ thuộc vào mục tiêu và quy mô công ty.
- Quy mô nhỏ – Đơn giản: Khi công ty có ít cổ đông, quy trình quyết định nhanh hơn nếu một người giữ hai vai trò.
- Chiến lược rõ ràng: Nếu công ty muốn triển khai một chiến lược mới nhanh chóng, người đứng đầu có thể điều phối nhanh hơn.
- Rủi ro kiểm soát nội bộ: Nếu công ty không có cơ chế kiểm soát mạnh, việc kiêm hai chức danh có thể làm tăng nguy cơ lạm dụng quyền lực.
4. Rủi ro và cách phòng tránh
Việc kiêm hai chức danh có thể dẫn tới:
- Thiếu kiểm soát nội bộ: Người đứng đầu có thể quyết định mà không cần sự đồng thuận của các thành viên khác.
- Xung đột lợi ích: Ví dụ, quyết định chi tiêu lớn mà không được kiểm tra.
- Vấn đề pháp lý: Nếu công ty vi phạm quy định, trách nhiệm pháp lý sẽ tập trung vào người đứng đầu.
Để giảm rủi ro:
- Thiết lập quy trình kiểm tra và báo cáo rõ ràng.
- Định kỳ đánh giá hiệu quả của công ty với các cổ đông.
- Tham khảo ý kiến độc lập (đối tượng tư vấn pháp lý, kiểm toán).
5. Thực hiện quy trình kiêm hai chức danh
Đây là các bước thực tế mà công ty cần làm.
| Bước | Hoạt động | Thời gian |
|---|---|---|
| 1 | Chuẩn bị nội dung quyết định | 1-2 ngày |
| 2 | Đánh giá điều lệ công ty (có cần sửa đổi không?) | 1 ngày |
| 3 | Thảo luận và ký quyết định tại cuộc họp hội đồng quản trị | 1 ngày |
| 4 | Chuẩn bị hồ sơ sửa điều lệ (nếu cần) | 2-3 ngày |
| 5 | Nộp hồ sơ đăng ký sửa điều lệ tại cơ quan đăng ký kinh doanh | 2-3 ngày |
| 6 | Nhận quyết định đăng ký, công bố thông tin | 1-2 ngày |
Như vậy, quy trình không quá phức tạp. Chỉ cần tuân thủ đúng các bước và giữ hồ sơ đầy đủ.
6. Ví dụ thực tế
Ví dụ thực tế: Công ty TNHH ABC, một doanh nghiệp công nghệ với 10 cổ đông, quyết định kiêm hai chức danh để nhanh chóng triển khai dự án mới. Ban điều hành đã sửa điều lệ, ký quyết định tại cuộc họp 30/3/2024, và nộp hồ sơ sửa điều lệ vào 5/4/2024. Sau khi được duyệt, người đứng đầu công ty vừa là Chủ tịch hội đồng quản trị vừa là Tổng giám đốc đã triển khai dự án trong vòng 3 tháng.
7. Kết luận
Vậy, chủ tịch hội đồng quản trị kiêm tổng giám đốc có thể được không? Câu trả lời là có, nhưng phải tuân thủ quy định của pháp luật và điều lệ công ty. Bạn cần cân nhắc kỹ lưỡng về lợi ích, rủi ro và chuẩn bị đầy đủ hồ sơ pháp lý. Nếu thực hiện đúng quy trình, điều này sẽ giúp công ty quyết định nhanh chóng và đồng bộ.
Hy vọng bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này. Nếu cần tư vấn chi tiết hơn, bạn có thể tìm kiếm sự hỗ trợ từ luật sư chuyên ngành doanh nghiệp. Chúc công ty của bạn phát triển mạnh mẽ và bền vững!
