Bồi thường khi thu hồi đất nông nghiệp còn lại không thể canh tác
Để tránh gây bất lợi cho người nông dân khi nhà nước quyết định thu hồi một phần đất nông nghiệp, luật quy định rõ ràng mức bồi thường cho những mảnh đất còn lại mà không còn được canh tác. Dưới đây là những điều bạn cần biết, được trình bày theo cách dễ hiểu nhất.
Nội dung chính
1. Khi nào phải bồi thường?
Đầu tiên, bồi thường áp dụng khi:
- Nhà nước thực hiện việc thu hồi (lấy lại) một phần đất nông nghiệp.
- Sau khi thu hồi, một số mảnh đất còn lại không còn có thể canh tác do thay đổi tính chất đất, như bị ngập, tràn nước, hoặc không còn đủ độ sâu để trồng trọt.
- Người nông dân không đồng ý chuyển đất sang mục đích khác.
Trong trường hợp này, pháp luật yêu cầu nhà nước phải trả tiền cho người nông dân để bù đắp thiệt hại.
2. Mức bồi thường được tính như thế nào?
Theo Luật Đất đai năm 2024 và Nghị định 151/2024/NĐ-CP, mức bồi thường được xác định dựa trên giá trị thị trường của đất còn lại có thể canh tác, cộng thêm phần bồi thường cho mất đi năng suất. Cách tính được tóm gọn như sau:
| Bước | Hoạt động | Chi tiết |
|---|---|---|
| 1 | Định giá đất còn lại có thể canh tác | Chỉ lấy giá trị thị trường của phần đất vẫn có thể trồng trọt. |
| 2 | Tính mất năng suất | Ước tính diện tích và năng suất bị mất do đất không còn canh tác. |
| 3 | Áp dụng hệ số điều chỉnh | Thường là 10%–20% tùy theo quy định địa phương. |
| 4 | Tính tổng bồi thường | Đáp số = Giá trị đất + (Mất năng suất × Hệ số). |
Đối với phần đất không thể canh tác, nhà nước sẽ không tính giá trị của phần đó vào bồi thường, vì nó không còn giá trị canh tác.
3. Ví dụ thực tế
Giả sử anh Bình nắm giữ 10ha đất nông nghiệp. Khi thu hồi, 2ha bị ngập nước và không còn canh tác. Giá trị thị trường của 8ha còn lại là 1,600,000 đồng/ha.
Bước 1: Giá trị đất còn lại = 8ha × 1,600,000 đồng = 12,800,000 đồng.
Bước 2: Mất năng suất = 2ha × 1,600,000 đồng = 3,200,000 đồng.
Bước 3: Hệ số điều chỉnh 15% → 3,200,000 × 0.15 = 480,000 đồng.
Bước 4: Tổng bồi thường = 12,800,000 + 480,000 = 13,280,000 đồng.
Như vậy, anh Bình sẽ nhận được 13,280,000 đồng để bù đắp cho phần đất không còn canh tác.
4. Quá trình thực hiện
- Đánh giá và quyết định: Cơ quan chức năng cấp 2 (quận, huyện) xác định diện tích và tính giá trị.
- Thông báo: Người nông dân nhận được văn bản thông báo về bồi thường.
- Thanh toán: Bồi thường được chuyển trực tiếp vào tài khoản ngân hàng của người nông dân.
- Kháng nghị: Nếu không đồng ý với mức bồi thường, người nông dân có thể nộp đơn kháng nghị hoặc khởi kiện tại tòa án.
5. Những lưu ý quan trọng
- Giá trị thị trường của đất được xác định theo giá bán chung của đất trong khu vực, thường được cập nhật hàng năm.
- Hệ số điều chỉnh có thể thay đổi tùy theo quy định của từng tỉnh/thành phố.
- Quá trình bồi thường có thể mất vài tháng, tùy thuộc vào thủ tục hành chính.
- Người nông dân cần giữ hồ sơ đầy đủ (đăng ký đất, giấy tờ chứng minh thu hồi, v.v.) để tránh tranh chấp.
Như vậy, khi nhà nước thu hồi đất nông nghiệp và phần còn lại không còn canh tác, pháp luật bảo đảm quyền lợi của người nông dân bằng cách tính toán một mức bồi thường công bằng dựa trên giá trị thực của đất và mất năng suất. Nếu bạn đang gặp tình huống này, hãy liên hệ với luật sư chuyên về đất đai để được tư vấn chi tiết và thực hiện đầy đủ quyền lợi của mình.
