Các khoản phụ cấp không phải tham gia đóng bảo hiểm xã hội

Đối với mọi người lao động và người sử dụng lao động, việc biết rõ những khoản phụ cấp nào không bị tính vào đóng bảo hiểm xã hội giúp tránh những sai sót trong báo cáo tài chính và tránh bị phạt. Bản tin này sẽ giải thích một cách dễ hiểu, kèm ví dụ thực tế, để bạn có thể nắm bắt nhanh chóng.

Nội dung chính

1. Các khoản phụ cấp làm căn cứ đóng bảo hiểm xã hội

Những khoản dưới đây luôn được xem là “lương” và phải tính vào cơ số đóng bảo hiểm xã hội:

Tiền lương chính – khoản tiền cơ bản trả cho công việc.
Tiền phụ cấp công việc – bao gồm phụ cấp giờ, phụ cấp ca, phụ cấp làm việc ngoài giờ, phụ cấp làm việc trong điều kiện đặc biệt.
Tiền thưởng – tiền thưởng khen thưởng, thưởng xuất sắc, thưởng năng suất.
Tiền công cho công việc đặc thù – tiền công cho công việc nguy hiểm, có điều kiện đặc biệt.
Tiền công khi làm việc ngoài giờ – tiền công khi làm việc quá giờ quy định.

Ví dụ thực tế: Nếu một công nhân trong nhà máy nhận được lương cơ bản 10 000 000 đ + phụ cấp ca 2 000 000 đ + thưởng năng suất 1 500 000 đ, toàn bộ số tiền này sẽ được tính vào cơ số đóng bảo hiểm xã hội.

2. Các khoản phụ cấp không phải tham gia đóng bảo hiểm xã hội

Để giảm gánh nặng cho người lao động và người sử dụng lao động, pháp luật quy định một số khoản phụ cấp không được tính vào cơ số đóng bảo hiểm xã hội. Các khoản này thường là các phụ cấp hỗ trợ sinh hoạt và được giới hạn mức tối đa:

Phụ cấp ăn trưa – khi được trả bằng tiền mặt hoặc bằng thực phẩm, mức tối đa là 20 % của lương cơ bản.
Phụ cấp đi lại – khi được trả bằng tiền mặt hoặc bằng vé xe, mức tối đa là 10 % của lương cơ bản.
Phụ cấp chỗ ở – khi được trả bằng tiền mặt hoặc bằng chỗ ở, mức tối đa là 5 % của lương cơ bản.
Phụ cấp điện, nước, internet – nếu được trả bằng tiền mặt và không vượt quá quy định, thường được miễn đóng bảo hiểm.

Điều quan trọng là những phụ cấp này phải được xác nhận bằng hợp đồng lao động hoặc thỏa thuận tài chính và không được vượt quá mức giới hạn đã nêu.

Ví dụ thực tế: Một nhân viên văn phòng được công ty trả phụ cấp ăn trưa 1 000 000 đ và phụ cấp đi lại 500 000 đ. Nếu lương cơ bản của anh ấy là 15 000 000 đ, hai khoản phụ cấp này đều nằm trong giới hạn 20 % và 10 % nên không tính vào đóng bảo hiểm xã hội.

3. Khi nào và làm sao để xác định đúng?

Để tránh sai sót, bạn nên làm theo các bước sau:

Kiểm tra hợp đồng lao động – Xác định rõ các khoản phụ cấp và hình thức thanh toán.
So sánh với lương cơ bản – Tính 20 %, 10 %, 5 % của lương cơ bản để xem các phụ cấp có vượt quá giới hạn hay không.
Ghi nhận trong bảng lương – Mỗi khoản phụ cấp nên được ghi rõ, kèm theo chú thích “Miễn đóng BHXH” nếu không tính.
Thông báo cho bộ phận kế toán – Đảm bảo họ cập nhật chính xác vào hệ thống tính bảo hiểm.

Khoản phụ cấp	Giới hạn tính BHXH	Ví dụ tính
Phụ cấp ăn trưa	≤ 20 % lương cơ bản	10 000 000 đ × 20 % = 2 000 000 đ
Phụ cấp đi lại	≤ 10 % lương cơ bản	10 000 000 đ × 10 % = 1 000 000 đ
Phụ cấp chỗ ở	≤ 5 % lương cơ bản	10 000 000 đ × 5 % = 500 000 đ

4. Những lưu ý quan trọng

Phụ cấp miễn bảo hiểm chỉ áp dụng khi được xác nhận trong hợp đồng hoặc thỏa thuận tài chính.
Đối với phụ cấp được trả bằng thực phẩm, nếu giá trị thực tế vượt quá giới hạn tiền mặt, công ty có thể chuyển sang trả bằng tiền mặt để tuân thủ quy định.
Nếu có thay đổi trong luật hoặc quy định mới, hãy cập nhật ngay để tránh vi phạm.

Hiểu rõ những khoản phụ cấp này giúp bạn và công ty tránh được những sai sót trong việc đóng bảo hiểm xã hội, đồng thời tối ưu hoá chi phí và lợi ích cho cả hai bên.