Điểm mới về thừa kế trong bộ luật dân sự 2015

Trong thời kỳ chuyển mình nền kinh tế thị trường, Bộ luật dân sự 2015 đã được sửa đổi, bổ sung nhiều quy định mới về thừa kế để phản ánh thực tiễn xã hội hiện đại. Bài viết dưới đây sẽ giải thích những thay đổi quan trọng một cách dễ hiểu, giúp bạn nắm bắt được quyền và nghĩa vụ khi thừa kế tài sản.

Nội dung chính

1.1 Về quyền thừa kế

Điều 609 Bộ luật dân sự 2015 mở rộng danh sách người có thể được xem là “người thừa kế” ngoài cá nhân. Nhiều tổ chức, pháp nhân cũng có thể thừa kế tài sản, miễn là họ đáp ứng đầy đủ các điều kiện pháp lý.

Thừa kế tổ chức: Công ty, cơ quan, tổ chức xã hội… có thể nhận di sản nếu không có người thừa kế cá nhân.
Người thừa kế không phải cá nhân: Đối với các hợp đồng hay tài sản do tổ chức sở hữu, di sản sẽ được chuyển giao cho tổ chức đó theo quy định của pháp luật.
Điều kiện bổ sung: Tổ chức phải có đại diện pháp luật, giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, và không bị cấm chuyển giao tài sản.

Ví dụ thực tế: Công ty TNHH XYZ, khi không có người thừa kế cá nhân, có thể nhận toàn bộ tài sản của ông Nguyễn Văn A theo quy định của pháp luật.

1.2 Thứ tự thừa kế

Thứ tự thừa kế vẫn được giữ nguyên theo quy định truyền thống, nhưng có một số điểm mới quan trọng:

Hàng thành: Con, cha, mẹ, anh chị em, vợ/chồng, ông bà, nón, ông bà ngoại… được ưu tiên trước.
Hàng đồng loại: Khi không có người thừa kế hàng thành, quyền thừa kế sẽ được chia đều cho các người thừa kế hàng đồng loại.
Hàng đồng loại đặc biệt: Nếu cả hàng đồng loại và hàng thành đều không có, tài sản chuyển sang nhà nước.

Ví dụ thực tế: Nếu ông Lê Văn B qua đời mà không để di chúc, tài sản sẽ được chia đều cho con gái, con trai, và vợ/chồng của ông.

1.3 Quy định về di chúc

Di chúc vẫn là công cụ linh hoạt nhất để quyết định phân chia tài sản. Tuy nhiên, Bộ luật 2015 quy định rõ hơn về các điều kiện thực hiện:

Di chúc phải được lập bằng văn bản.
Người lập di chúc phải có đủ năng lực hành vi dân sự.
Di chúc phải được ký tên, ghi rõ ngày tháng và có ít nhất hai nhân chứng.
Di chúc có thể được ghi nhận tại công an để tăng tính bảo vệ.

Ví dụ thực tế: Bà Trần Thị C, 55 tuổi, viết di chúc cho 3 người con. Cô ký tên, ghi ngày tháng, và có hai người thân làm chứng. Khi bà qua đời, di chúc được thực thi mà không gặp bất kỳ tranh chấp nào.

1.4 Các thủ tục thực hiện thừa kế

Để tránh tranh chấp và bảo vệ quyền lợi của các bên, bạn nên thực hiện các bước sau:

Bước	Hoạt động	Thời gian ước tính
1	Chuẩn bị hồ sơ thừa kế (tài sản, giấy tờ tùy thân, di chúc)	1-3 ngày
2	Đăng ký nhận thừa kế tại công an hoặc sở quản lý nhà nước	1-2 tuần
3	Chuyển giao tài sản, tài khoản ngân hàng	1-4 tuần
4	Đối chiếu và hoàn thiện các thủ tục thuế	1-2 tuần

Như vậy, với những quy định mới, việc thừa kế trở nên minh bạch và công bằng hơn. Nếu bạn có thắc mắc hoặc cần hỗ trợ tư vấn miễn phí, hãy liên hệ với chúng tôi qua Tổng đài – chúng tôi luôn sẵn sàng hỗ trợ 24/7.