Bồi thường thiệt hại khi vận chuyển hàng hóa
Trong đời sống hàng ngày, việc gửi, nhận hàng hóa qua đường bộ, đường thủy, đường hàng không hay đường sắt là chuyện rất thường gặp. Khi có hư hỏng, mất mát, bồi thường thiệt hại là quy định mà mọi bên liên quan phải tuân thủ. Bài viết này sẽ giải thích rõ ai phải chịu trách nhiệm, mức độ bồi thường và cách thực hiện khi gặp sự cố.
Nội dung chính
Ai chịu trách nhiệm bồi thường?
Trong giao dịch vận chuyển, trách nhiệm bồi thường thường được chia thành ba bên chính:
- Người vận chuyển (carrier): Đây là công ty hoặc cá nhân chịu trách nhiệm giao hàng từ điểm A tới điểm B.
- Người gửi (shipper): Người gửi hàng, thường là người bán hoặc cá nhân gửi hàng.
- Người nhận (consignee): Người nhận hàng, thường là khách hàng cuối cùng.
Để xác định ai chịu trách nhiệm, cần xem xét:
- Điều khoản trong hợp đồng vận chuyển (đã ký trước khi giao hàng).
- Nguyên nhân gây thiệt hại (vật lý, thiên tai, lỗi của bên thứ ba, v.v.).
- Luật pháp hiện hành (điều 1026–1030 Bộ luật Dân sự năm 2015).
Ví dụ thực tế: Công ty chuyển phát “SpeedShip” nhận được bưu kiện từ người bán. Khi hàng bị hư do chạm trán trong quá trình vận chuyển, công ty này sẽ chịu trách nhiệm bồi thường nếu hư hại không phải do lỗi của người bán (ví dụ: đóng gói không đúng).
Mức và hình thức bồi thường
Bồi thường thường được tính theo giá trị thực của hàng hóa, chi phí sửa chữa, mất mát do chậm trễ hoặc phí vận chuyển bổ sung. Dưới đây là các hình thức thường gặp:
- Bồi thường theo giá trị hàng hóa: Trả lại giá trị thực của hàng khi mất hoặc hư.
- Chi phí sửa chữa: Nếu hàng vẫn còn sử dụng được nhưng bị hư, chi phí sửa chữa sẽ được đền bù.
- Phí vận chuyển bổ sung: Khi cần chuyển lại hoặc thay thế hàng, người vận chuyển hoặc người gửi phải chi trả phí.
- Đền tiền lãi và thiệt hại khác: Nếu thiệt hại gây ra lãi suất hoặc chi phí khác, có thể được bồi thường thêm.
| Bước | Hoạt động | Thời gian |
|---|---|---|
| 1 | Ghi nhận tình trạng hư hại | Ngay lập tức khi nhận hàng |
| 2 | Thông báo cho bên vận chuyển | Trong vòng 24 giờ |
| 3 | Nộp hồ sơ yêu cầu bồi thường | Trong vòng 30 ngày |
| 4 | Đánh giá và trả tiền | 1–2 tuần |
Quy trình khi gặp hư hại
Để tránh tranh chấp và giảm thiểu thời gian, hãy làm theo các bước sau:
- Kiểm tra ngay khi nhận hàng: Ghi chú rõ ràng tình trạng, chụp ảnh, ký nhận.
- Liên hệ với bên vận chuyển: Gọi ngay và báo cáo hư hại, yêu cầu phê duyệt hồ sơ.
- Trình bày hồ sơ chi tiết: Bao gồm ảnh, hóa đơn, hợp đồng, giấy tờ nhận hàng.
- Đợi quyết định: Bên vận chuyển hoặc bên gửi sẽ xem xét và trả lời.
- Nhận bồi thường: Khi được chấp nhận, nhận tiền hoặc hàng thay thế.
Ví dụ thực tế: Bạn nhận được kiện hàng bị vỡ. Bạn chụp ảnh, ký nhận, ngay lập tức gọi cho công ty vận chuyển. Họ ghi nhận, yêu cầu bạn gửi ảnh và hóa đơn. Bạn nộp hồ sơ, sau 10 ngày công ty trả tiền gốc hàng + chi phí sửa chữa.
Khuyến nghị khi ký hợp đồng vận chuyển
Trước khi gửi hàng, hãy lưu ý:
- Kiểm tra điều khoản bảo hiểm trong hợp đồng.
- Đảm bảo đóng gói đúng chuẩn để giảm nguy cơ hư hại.
- Ghi rõ nguyên nhân có thể gây thiệt hại (đơn vị chịu trách nhiệm).
- Đặt điểm liên hệ rõ ràng để xử lý khi có sự cố.
Như vậy, khi gặp thiệt hại trong quá trình vận chuyển, việc hiểu rõ quy định pháp luật, trách nhiệm của các bên và tuân thủ quy trình sẽ giúp bạn nhanh chóng được bồi thường một cách công bằng.
