Cách chia tài sản ly hôn khi có yếu tố nước ngoài
Đã có lúc nghe “đối tượng ly hôn có yếu tố nước ngoài” nhưng chưa hiểu rõ nó có nghĩa gì và làm thế nào để chia tài sản. Hãy cùng tìm hiểu một cách đơn giản, dễ tiếp cận.
Nội dung chính
1. Yếu tố nước ngoài là gì?
Trong luật Việt Nam, “yếu tố nước ngoài” đề cập đến bất kỳ yếu tố nào nằm ngoài lãnh thổ Việt Nam và có ảnh hưởng đến hôn nhân, như:
- Văn minh, quốc tịch khác: một trong hai vợ chồng có quốc tịch nước ngoài.
- Địa điểm cư trú: một người sống thường xuyên tại quốc gia khác.
- Tài sản: bất động sản, tài khoản ngân hàng, cổ phiếu, quỹ đầu tư được giữ ở nước ngoài.
- Hợp đồng: hợp đồng lao động, hợp đồng kinh doanh có liên quan đến quốc gia bên ngoài.
Như vậy, nếu một trong hai vợ chồng có bất kỳ đặc điểm nào trên, thì trường hợp ly hôn sẽ được xem là có yếu tố nước ngoài.
2. Tại sao điều này làm thay đổi quy trình chia tài sản?
Luật Việt Nam thường áp dụng nguyên tắc “điều kiện pháp lý” khi quyết định quyền hạn và phạm vi tài sản. Khi có yếu tố nước ngoài:
- Quyền lực của tòa án Việt Nam có thể bị giới hạn đối với tài sản nằm ngoài quốc gia.
- Phải xem xét luật pháp của quốc gia sở hữu tài sản (định luật “choice of law”).
- Quá trình chứng minh, thu thập tài liệu trở nên phức tạp hơn.
3. Các bước thực tiễn khi chia tài sản ly hôn có yếu tố nước ngoài
- Thu thập tài liệu: hợp đồng mua bán bất động sản, giấy chứng nhận tài khoản ngân hàng, chứng từ thuế, giấy khai sinh con.
- Đánh giá tài sản: tính giá trị tài sản tại thời điểm ly hôn, tính toán thuế, phí chuyển nhượng.
- Thỏa thuận giữa hai bên: nếu có thể, thống nhất cách chia tài sản, ưu tiên tài sản trong nước trước.
- Đăng ký tòa án: nộp hồ sơ yêu cầu tòa án giải quyết.
- Phán quyết tòa án: tòa án sẽ ra quyết định dựa trên luật Việt Nam và luật pháp quốc gia có liên quan.
- Thực thi phán quyết: nếu tài sản ở nước ngoài, cần hợp tác với cơ quan chức năng của quốc gia đó.
| Bước | Hoạt động | Thời gian dự kiến |
|---|---|---|
| 1 | Thu thập tài liệu | 1-2 tuần |
| 2 | Đánh giá tài sản | 1 tuần |
| 3 | Thỏa thuận giữa hai bên | 2-3 tuần |
| 4 | Đăng ký tòa án | 1-2 tuần |
| 5 | Phán quyết tòa án | 3-6 tháng |
| 6 | Thực thi phán quyết | Thời gian tùy quốc gia |
4. Những thách thức thường gặp
- Văn bản pháp lý đa ngôn ngữ: cần dịch thuật chính xác để tránh hiểu lầm.
- Thuế và phí: mỗi quốc gia có quy định riêng, có thể tạo ra khoản chi phí không lường trước.
- Enforcement: thực thi phán quyết tại nước ngoài có thể mất thời gian, thậm chí gặp rào cản pháp lý.
- Quyền ưu tiên: tòa án Việt Nam thường ưu tiên tài sản trong nước, nhưng cần lưu ý tới luật của quốc gia sở hữu tài sản.
5. Ví dụ thực tế
Ví dụ: Anh Tùng sinh ra tại Việt Nam, đã kết hôn với cô Hùng, người gốc Pháp. Khi quyết định ly hôn, họ có tài sản sau:
- Nhà ở Việt Nam trị giá 600 triệu đồng.
- Ngân hàng tại Pháp, tài khoản 1.200 USD.
- Bản quyền tác phẩm được đăng ký tại Anh.
Họ quyết định chia tài sản như sau:
- Nhà ở Việt Nam chia 50% cho cô Hùng.
- Tài khoản ngân hàng tại Pháp sẽ được chuyển sang tài khoản của cô Hùng tại Pháp, sau khi trừ thuế.
- Bản quyền tác phẩm được giữ bởi anh Tùng, nhưng anh đồng ý cấp quyền sử dụng cho cô Hùng với mức phí.
Quá trình này được tòa án Việt Nam chấp nhận vì đã tuân thủ quy định pháp luật và đã có thỏa thuận giữa hai bên.
6. Kết luận
Ly hôn có yếu tố nước ngoài không phải là “điều khó khăn nhất” nếu bạn hiểu rõ quy trình và chuẩn bị đầy đủ hồ sơ. Đôi khi, sự tư vấn của luật sư chuyên nghiệp có thể giúp bạn tránh được những sai lầm thường gặp, giảm thiểu thời gian và chi phí.
