Tội quảng cáo gian dối: Phạt tù hay phạt tiền?
Trong thực tiễn, quảng cáo gian dối là hành vi khiến người tiêu dùng tin nhầm về chất lượng, tính năng, hoặc giá trị của một sản phẩm hay dịch vụ. Nếu vi phạm, người vi phạm có thể bị phạt tù, phạt tiền, hoặc cả hai.
Nội dung chính
1. “Quảng cáo gian dối” là gì?
Để hiểu rõ, hãy nhìn vào Điều 197 Bộ luật Hình sự năm 2015. Theo quy định này, quảng cáo gian dối là:
- Nhắm vào người tiêu dùng trong mục đích bán hàng.
- Truyền đạt thông tin sai lệch (đánh lừa, bóp méo dữ liệu, bỏ sót thông tin quan trọng).
- Định hướng hành động của người tiêu dùng (để mua hàng, ký hợp đồng, v.v.) dựa trên thông tin không chính xác.
Ví dụ thực tế: Công ty “Văn Phát” quảng cáo sản phẩm “bột giảm cân” với công thức “không chứa chất béo” và “hoạt tính chống lão hóa”. Tuy nhiên, nghiên cứu lại thấy sản phẩm chứa chất béo và chưa được chứng nhận. Người tiêu dùng đã tin tưởng và mua hàng, gây tổn thất tài chính.
2. Hình phạt áp dụng cho tội quảng cáo gian dối
Pháp luật quy định mức phạt tùy theo mức độ nghiêm trọng của hành vi và hậu quả gây ra:
| Mức độ nghiêm trọng | Phạt tù | Phạt tiền |
|---|---|---|
| Nhạt | 3–5 năm | 30–50 triệu đồng |
| Trung bình | 5–7 năm | 50–70 triệu đồng |
| Rất nặng | 7–10 năm | 70–100 triệu đồng |
| Nguy hiểm cho công cộng | 5–10 năm | 70–120 triệu đồng |
Đối với các trường hợp gây thiệt hại lớn hoặc có hành vi lặp lại, tòa án có thể kết hợp cả phạt tù và phạt tiền.
3. Các yếu tố cấu thành tội quảng cáo gian dối
Để xét bị coi là tội, cần đủ các yếu tố sau:
- Định hướng mục đích thương mại: quảng cáo được phát hành với mục đích bán hàng, ký hợp đồng, hoặc thu hút khách hàng.
- Thông tin sai lệch hoặc thiếu sót: thông tin cung cấp không đúng sự thật hoặc bỏ sót dữ liệu quan trọng.
- Định hướng hành động: quảng cáo ảnh hưởng tới quyết định mua hàng hoặc hành động kinh doanh của người tiêu dùng.
- Đối tượng mục tiêu: hướng tới người tiêu dùng, công chúng, hoặc một nhóm khách hàng cụ thể.
- Ý định lừa dối: người vi phạm có ý định làm người tiêu dùng tin sai.
Ví dụ minh họa: Một cửa hàng điện tử quảng cáo “điện thoại 5G mới nhất, giá chỉ 3 triệu đồng” nhưng thực tế sản phẩm chưa được cấp phép 5G và giá cao hơn 10 triệu. Người tiêu dùng tin tưởng, mua hàng và bị lừa. Khi bị phát hiện, chủ cửa hàng có thể bị xét xử theo các mức phạt nêu trên.
4. Những điều cần lưu ý khi quảng cáo
Để tránh rơi vào tình huống phạt, các doanh nghiệp nên:
- Kiểm tra tính xác thực của mọi thông tin quảng cáo.
- Không lừa dối hoặc bóp méo dữ liệu (ví dụ: giá trị, hiệu suất, tính năng).
- Đăng tải đánh giá khách hàng thật sự và tránh sử dụng “đánh giá giả” để tăng độ tin cậy.
- Thực hiện đăng ký bản quyền và chứng nhận sản phẩm trước khi quảng bá.
5. Khi nào cần tìm luật sư?
Nếu bạn đang đối mặt với cáo buộc quảng cáo gian dối, hoặc muốn kiểm tra tính hợp pháp của chiến dịch quảng cáo hiện tại, việc tìm kiếm lời khuyên từ một luật sư chuyên về hình sự sẽ giúp bạn:
- Hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ của mình.
- Chuẩn bị hồ sơ, bằng chứng cần thiết.
- Định hướng xử lý hợp pháp và giảm thiểu rủi ro.
Nhớ rằng, quảng cáo là công cụ quan trọng trong kinh doanh, nhưng cần phải minh bạch, chính xác để bảo vệ lợi ích của cả doanh nghiệp và người tiêu dùng. Đừng ngần ngại tìm kiếm sự hỗ trợ pháp lý khi cần thiết để tránh những hậu quả nghiêm trọng.
