Thời gian nghỉ thai sản có được tính phép năm không?
Để tránh những hiểu lầm phổ biến, mình sẽ giải thích bằng cách “đưa vào cuộc” những quy định thực tế, cùng với một vài ví dụ thực tế để bạn dễ hình dung.
Nội dung chính
1. Nhìn chung: nghỉ thai sản và phép năm là hai quyền khác nhau
Trong luật lao động Việt Nam, nghỉ thai sản và nghỉ phép năm được coi là hai loại kỳ nghỉ riêng biệt, có nguồn gốc và tính chất khác nhau.
- Nghỉ thai sản: Được dành cho phụ nữ khi mang thai, sinh con và cho nam giới có vợ sinh con. Thời gian được quy định rõ ràng: phụ nữ – 90 ngày (45 ngày trước sinh và 45 ngày sau sinh); nam giới – 15 ngày.
- Nghỉ phép năm: Là kỳ nghỉ được tính vào công việc hàng năm, dựa trên thời gian làm việc liên tục và được tính bằng số ngày làm việc (thường 12–20 ngày tùy theo tuổi kinh nghiệm).
Ví dụ thực tế: Lan đã làm việc tại công ty 3 năm, được hưởng 12 ngày phép năm. Khi mang thai, cô ấy nghỉ 90 ngày thai sản. Khi trở lại làm việc, Lan vẫn còn 12 ngày phép năm, không bị trừ đi thời gian nghỉ thai sản.
2. Căn cứ pháp lý rõ ràng
Điều 94 của Luật Lao động 2019 quy định: “Nghỉ thai sản được tính riêng, không tính vào thời gian nghỉ phép hàng năm.”
Điều 106 của Luật bảo hiểm xã hội cũng ghi rõ rằng: “Công việc, thời gian nghỉ thai sản không làm giảm số ngày nghỉ phép năm của người lao động.”
| Loại nghỉ | Thời gian | Hình thức thanh toán |
|---|---|---|
| Nghỉ thai sản nữ | 90 ngày (45/45) | Được trả bởi công ty + bảo hiểm xã hội (nếu có) |
| Nghỉ thai sản nam | 15 ngày | Được trả bởi công ty |
| Nghỉ phép năm | 12–20 ngày tùy năm làm việc | Được trả bằng tiền lương bình thường |
3. Khi công ty cố gắng tính nghỉ thai sản vào phép năm
Đây là vi phạm quy định pháp luật. Nếu công ty tính 90 ngày nghỉ thai sản vào số ngày phép năm, bạn sẽ bị mất quyền lợi:
- Giảm số ngày phép năm mà bạn có thể sử dụng.
- Không được hưởng đầy đủ quyền lợi bảo hiểm xã hội khi nghỉ thai sản.
Trường hợp gặp tình huống này: Bạn nên kiểm tra lại bảng lương, lịch làm việc và ghi chú các ngày nghỉ. Nếu có sai sót, hãy yêu cầu công ty chỉnh sửa. Nếu không hợp ý, bạn có thể nộp khiếu nại tới Cục Đặc thù lao động hoặc Bộ Lao động.
4. Cách kiểm tra và khiếu nại
Để bảo vệ quyền lợi của mình, bạn có thể thực hiện các bước sau:
- Kiểm tra bảng lương và hồ sơ nghỉ: Xem có ghi rõ ngày nghỉ thai sản và số ngày phép năm đã được trừ không.
- Yêu cầu công ty minh bạch: Đặt câu hỏi: “Tôi có được giữ lại số ngày phép năm chưa sử dụng không?”
- Liên hệ cơ quan bảo trợ lao động: Nếu công ty không hợp ý, bạn có thể nộp đơn khiếu nại tới Cục Đặc thù lao động.
- Tham khảo tư vấn pháp lý: Nếu cần, tìm kiếm sự trợ giúp từ luật sư chuyên về luật lao động.
Như vậy, nghỉ thai sản không được tính vào thời gian nghỉ phép năm. Bạn vẫn giữ nguyên quyền lợi nghỉ phép của mình và có thể sử dụng chúng khi cần. Nếu công ty cố gắng trừ số ngày phép năm khi bạn nghỉ thai sản, đây là hành vi vi phạm pháp luật và bạn hoàn toàn có quyền bảo vệ quyền lợi của mình.
