Tội sản xuất hàng giả là thực phẩm có hình phạt là gì?

Trong luật hình sự Việt Nam, tội sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm, phụ gia thực phẩm được quy định rất rõ ràng vì nó đe dọa trực tiếp sức khỏe cộng đồng. Bài viết dưới đây sẽ giải thích những điểm quan trọng nhất: nội dung tội, hình phạt, cách xác định tội phạm và một vài ví dụ thực tế.

Nội dung chính

1. Điều 193 Bộ luật hình sự: nội dung và phạm vi

Điều 193 quy định rằng: “Ai sản xuất, buôn bán, giao dịch hàng giả là thực phẩm, phụ gia thực phẩm, hoặc sử dụng để lừa đảo người tiêu dùng, sẽ bị xử lý hình sự.”

Điểm 1: Tội phạm bao gồm cả việc tạo ra và đặt bán hàng giả.
Điểm 2: Định nghĩa “hàng giả” là hàng không thực chất, có chất lượng thấp hơn, hoặc chứa các chất độc hại.
Điểm 3: Tội phạm có thể phạm khi sản xuất trong nhà máy, hộ gia đình, hoặc bán qua kênh trực tuyến.

Ví dụ thực tế: Một cửa hàng bán “sữa tươi” có nguồn gốc không rõ ràng, sau khi kiểm tra thì phát hiện chứa chất bảo quản vượt mức quy định, được xử phạt theo Điều 193.

2. Hình phạt đối với người phạm tội

Hình phạt được chia thành hai mức độ, tùy thuộc vào mức độ nguy hiểm và hậu quả thực tế.

Mức độ	Hình phạt	Chi tiết
Nhỏ	Nhục hành 6–12 tháng	Phạt tiền từ 5–10 triệu đồng, thu hồi hàng giả.
Trung bình	Nhục hành 1–3 năm	Phạt tiền từ 10–30 triệu đồng, thu hồi hàng giả.
Rất nặng	Nhục hành 3–10 năm	Phạt tiền từ 30–100 triệu đồng, thu hồi hàng giả. Nếu gây thương tích hoặc tử vong, mức phạt tăng lên 10–15 năm.

3. Cấu thành tội phạm: sản xuất và buôn bán hàng giả

Để một hành vi được coi là phạm tội, cần có đầy đủ ba yếu tố:

Động cơ kinh tế: Tư duy lợi nhuận cao hơn sức khỏe cộng đồng.
Hành vi thực tế: Sản xuất, lưu kho, bán hàng giả.
Hậu quả: Gây hại cho người tiêu dùng hoặc làm mất niềm tin vào thị trường.

Ví dụ: Một công ty sản xuất bánh mì, thay vì nguyên liệu chính, dùng chất bảo quản vượt mức quy định, bán với giá rẻ hơn. Nếu người tiêu dùng bị dị ứng, công ty sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

4. Ví dụ thực tế và cách xử lý

Trường hợp 1: Một hộ gia đình bán “cơm gạo” không được kiểm định. Sau khi người tiêu dùng gặp vấn đề tiêu hóa, cơ quan bảo vệ thực phẩm đã kiểm tra và xác định sản phẩm chứa vi khuẩn gây bệnh. Hộ gia đình bị xử phạt 3 tháng nhục hành và phạt tiền 2 triệu đồng.

Trường hợp 2: Một nhà máy sản xuất thực phẩm chức năng, không tuân thủ quy định về thành phần, gây ra tử vong cho một khách hàng. Tòa án xử phạt 12 năm tù, phạt tiền 80 triệu đồng, và thu hồi toàn bộ hàng.