Tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ
Điều 331 Bộ luật Hình sự 2015 quy định rõ ràng về tội này. Nếu bạn làm việc trong công quyền, luật này bảo vệ bạn khỏi những hành vi sai trái và giúp bạn hiểu quyền lợi khi bị cáo buộc.
Nội dung chính
1. Lợi dụng chức vụ quyền hạn là gì?
Đơn giản nói, khi một người đang làm việc trong công vụ (như cảnh sát, công chứng, nhân viên nhà nước) sử dụng chức vụ của mình để điều khiển, lợi dụng hoặc gây hại cho người khác.
- Ví dụ 1: Một cảnh sát cấp độ 1 cấp quyền phát hành giấy tờ, nhưng lại yêu cầu người dân trả thêm tiền để cấp nhanh.
- Ví dụ 2: Một công chứng viên cấp phát giấy chứng nhận tài sản nhưng lại chốt giá cao hơn thị trường vì được thù lao.
Ví dụ thực tế: Trong một vụ án, một nhân viên công an đã nhận tiền 5 triệu đồng để giúp một doanh nghiệp tránh bị truy tố. Kết quả, doanh nghiệp không bị xử lý và nhân viên công an bị kết án 3 năm tù giam.
2. Các hành vi được xem là tội
Điều 331 liệt kê hai nhóm hành vi chính:
- Thực hiện công vụ với mục đích riêng, gây thiệt hại cho người khác.
- Đưa ra quyết định, chỉ định, hoặc hành động bất hợp pháp để lợi nhuận cho bản thân hoặc người thân.
3. Hậu quả pháp lý
| Hành vi | Hình phạt | Biện pháp bổ sung |
|---|---|---|
| Tham gia, thực hiện hành vi lợi dụng chức vụ | Nhục 3-5 năm tù giam, phạt tiền | Truy hồi tài sản, tước quyền công tác |
| Hành vi đồng hành, hỗ trợ | Nhục 2-4 năm tù giam, phạt tiền | Không tước quyền công tác, nhưng bị cấm làm chức vụ |
4. Làm gì khi bị cáo buộc?
- Tham khảo luật sư: Lấy lời khuyên ngay từ đầu.
- Đọc kỹ bản cáo buộc: Xác định chính xác hành vi bị cáo buộc.
- Thu thập chứng cứ: Ghi chép, ghi hình, lấy bản sao tài liệu.
- Đề nghị điều tra lại: Nếu thấy thiếu sót, yêu cầu điều tra lại.
Ví dụ thực tế: Một công chứng viên bị cáo buộc lợi dụng chức vụ đã nhờ luật sư của mình tìm hiểu kỹ bản cáo buộc, sau đó đưa ra bằng chứng thực tế (hóa đơn, ghi chép) cho thấy anh ấy chỉ thực hiện công việc đúng quy định. Kết quả, anh ấy được giảm nhẹ hình phạt.
5. Ngăn ngừa và bảo vệ quyền lợi
Để tránh bị cáo buộc, các cán bộ công vụ nên:
- Tuân thủ quy định, không phép.
- Ghi chép đầy đủ mọi giao dịch, quyết định.
- Không nhận quà tặng, tiền lương bất thường.
- Thường xuyên tham gia đào tạo về đạo đức nghề nghiệp.
Đối với người dân, hãy:
- Kiểm tra kỹ hợp đồng, giấy tờ.
- Đưa ra khiếu nại nếu thấy hành vi bất thường.
- Hợp tác với cơ quan chức năng khi cần.
Nhớ rằng, tội lợi dụng chức vụ quyền hạn không chỉ ảnh hưởng tới người bị hại mà còn làm giảm uy tín của toàn bộ hệ thống công quyền. Đừng ngần ngại khi thấy bất thường, vì bảo vệ quyền lợi của mình và cộng đồng là nhiệm vụ chung.
